ข่าวสุขภาพ - ยาแก้ไอ รู้ไว้ ใช้ให้ถูกต้อง
ท่ามกลางสถานการณ์โรคระบาดโควิด-19 ในปัจจุบัน ถึงแม้ในปัจจุบันจะเป็นโรคประจำถิ่นแล้วก็ตาม แต่โรคนี้ก็สามารถติดต่อกันได้อย่างง่ายดาย อาการที่หลายคนทักว่า เป็นโควิดหรือยัง ??!!! นั่นก็คือ อาการไอนั่นเอง
เภสัชกรหญิง มาริสา ทองปาน งานเภสัชกรรม ศูนย์การแพทย์ปัญญานันทภิกขุ ชลประทาน มหาวิทยาลัย ศรีนครินทรวิโรฒ กล่าวว่า เมื่อหลายคนเริ่มมีอาการไอ นอกจากคนรอบข้างจะถามแล้ว ตัวเราเองก็สงสัยเหมือนกันว่าติดหรือยัง ซึ่งเป็นความกังวลที่รบกวนชีวิตจนไม่สามารถทำงานต่อได้ เสียบุคลิกภาพ ถ้ามีอาการไอตอนกลางคืนก็ทำให้นอนไม่หลับรบกวนทั้งตัวเราเองและคนในครอบครัว ดังนั้นในเบื้องต้นเพื่อบรรเทาอาการไอและเจ็บคอควรจะเลือกกินยาแก้ไออย่างไร ? และแต่ละคนไอไม่เหมือนกัน บางคนไอมีเสมหะ บางคนไอแห้งๆ ไม่มีเสมหะ ยาแก้ไอนั้นมีหลายชนิดมาก เพื่อให้เลือกได้อย่างถูกต้องและเฉพาะเจาะจงกับอาการไอแต่ละคน จึงขอแบ่งตามลักษณะการออกฤทธิ์เป็น 3 ประเภทคือ
- ยากดอาการไอ (Antitussive) ทำให้กลไกตอบสนองของร่างกายต่ออาการไอเกิดขึ้นน้อยลงและช่วยบรรเทาอาการไอ ยากลุ่มนี้โดยมากใช้สำหรับบรรเทาอาการไอที่ไม่มีเสมหะ เพราะหากใช้ในอาการไอแบบมีเสมหะ อาจทำให้เสมหะที่เหนียวข้นอยู่แล้วถูกขับออกมาจากทางเดินหายใจได้ยากขึ้น ตัวอย่างยาในกลุ่มนี้ได้แก่ Dextromethorphan, Codeine, Levodropropizine แต่ยากลุ่มนี้ อาจทำให้เกิดการเสพติดได้ ไม่ควรใช้ติดต่อนานเกินไป
- ยาขับเสมหะ (Expectorants) ออกฤทธิ์โดยทำให้ร่างกายสร้างสารน้ำออกมาหล่อเลี้ยงทางเดินหายใจมากขึ้น ทำให้เสมหะมากขึ้น จนกระตุ้นให้มีการไอ แล้วขับเสมหะออกมาในที่สุด ตัวอย่างยาในกลุ่มนี้ได้แก่ Terpin Hydrate, Ammonium Chloride, Glyceryl Guaiacolate
- ยาละลายเสมหะ (mucolytics) ยากลุ่มนี้จะออกฤทธิ์ต่อเสมหะโดยตรงและทำให้เสมหะข้นเหนียวน้อยลง ทำให้กำจัดออกได้ง่ายขึ้น ตัวอย่างยาในกลุ่มนี้ได้แก่ Ambroxol, Bromhexine, Carbocysteine, Acetylcysteine
การใช้ยาบรรเทาอาการไอนั้น ควรเลือกชนิดของยาที่สอดคล้องกับลักษณะของอาการไอให้มากที่สุด เพื่อช่วยให้รักษาอาการไอได้อย่างมีประสิทธิภาพและหลีกเลี่ยงอาการไม่พึงประสงค์ที่อาจเกิดจากยา หากจะใช้ยามากกว่าหนึ่งกลุ่มร่วมกัน ควรเลือกยาที่ออกฤทธิ์คนละกลไกกัน เช่น กรณีไอมีเสมหะ ควรใช้ยาขับเสมหะร่วมกับยาละลายเสมหะ หรือ ใช้ยากดอาการไอร่วมกับยาละลายเสมหะ ไม่ควรใช้ยากลุ่มเดียวกันซ้ำซ้อนกัน เพราะไม่ทำให้ประสิทธิภาพในการรักษามากขึ้น นอกจากการใช้ยาแล้ว ควรหลีกเลี่ยงอาหารเช่น ของมันของทอด ไอศกรีม น้ำเย็น เพราะจะทำให้อาการไม่ดีขึ้น ควรจิบน้ำอุ่นบ่อยๆ งดสูบบุหรี่ และสวมหน้ากากอนามัย เพื่อป้องกันการติดต่อสู่ผู้อื่น